Slim Verduurzamen Gemeentelijk Vastgoed

Eén van de klimaatdoelen van gemeente Eindhoven is een ruime halvering van de CO₂-uitstoot in 2030 ten opzichte van 1990. Onder de noemer ‘Slim Verduurzamen Gemeentelijke Gebouwen’ verduurzamen we in tien jaar vijf gemeentelijke panden (NRE, Stadhuis, Stadhuistoren, Mercado, en Van Abbemuseum). In 2020 heeft !MPULS, een samenwerkingsverband tussen een aantal bedrijven en de gemeente Eindhoven, het gerenoveerde en verduurzaamde Stadhuis en de Stadhuistoren opgeleverd.

Slim combineren

Voor de verduurzaming is gebruik gemaakt van het beschikbare renovatie- en onderhoudsbudget voor beide panden. Door de budgetten te combineren hebben we de verduurzaming gemaximaliseerd, zonder dat de jaarlijkse kosten zijn gestegen. Bovendien zijn de gebouwen nu in alle opzichten toekomstbestendig en bijvoorbeeld ook voorbereid op hybride werken.

Impressiebeeld verduurzaming Stadhuis en Stadhuistoren.

Besparing op alle fronten

De verduurzaming van het Stadhuis bespaart net zoveel elektriciteit als ruim 200 woningen jaarlijks verbruiken. De besparing in aardgas staat gelijk aan het jaarverbruik van 136 woningen. Daarnaast bespaart het nieuwe Stadhuis jaarlijks 78.392 toiletspoelbeurten aan kraanwater, door ze te spoelen met opgevangen regenwater. Ook de CO₂ besparing mag er zijn: 450 ton. Dat komt overeen met de aanplant van ruim 18.000 bomen.

De meeste ingrepen aan het gebouw zijn uitgevoerd ‘achter de schermen’. Dat geldt niet voor de nieuwe, opvallend groene entree waarlangs inwoners van Eindhoven het nieuwe Inwonersplein betreden. Het groen altaar gaat niet alleen hittestress tegen, maar eronder zit een waterbuffer die makkelijk regenwater kan opvangen.

Verduurzaming Stadhuis en Stadhuistoren zorgt voor CO₂-reductie van 450.000 kg. 

Van G naar A++

Vóór de verduurzaming hadden het Stadhuis en de Stadhuistoren energielabel G. Dat is zo’n beetje het slechts denkbare label. Nu de verduurzaming is afgerond hebben beide gebouwen het label A++. De jaarlijkse CO₂ besparing van de Stadhuistoren is 300 ton (meer dan 50%) en die van het Stadhuis 200 ton (ruim 30%).

Voor alle duidelijkheid: sinds de zomer van 2020 zijn beide gebouwen geheel aardgasvrij. Om beide gebouwen te kunnen verwarmen en koelen is gebruik gemaakt van een unieke combinatie van systemen. Voor zowel verwarmen als koelen wordt grondwater gebruikt uit een systeem voor warmtekoudeopslag (WKO) met een constante temperatuur van twaalf graden. Het opgewarmde of afgekoelde water wordt opgeslagen, zodat het op een ander moment kan worden hergebruikt.

Grafiek 1: In deze grafiek zie je dat het gasverbruik in vijf jaar tijd is teruggebracht tot nul (rood)

In deze grafiek zie je dat het gasverbruik in vijf jaar tijd is teruggebracht tot nul (rood).

Super-circulair

Eén van de doelstellingen bij de renovatie was hergebruik van de vrijgekomen materialen. Dat is gelukt; uiteindelijk moest alleen het asbest worden afgevoerd. In samenwerking met een marktpartij zijn alle vrijkomende materialen vooraf geïnventariseerd en geregistreerd in een database, met als doel een zo hoog mogelijk percentage hergebruik en hoogwaardige recycling binnen de grenzen van de metropoolregio Eindhoven. Dat vergde soms wat creativiteit. Zo zijn bij de renovatie oude plafondplaten gebruikt als gevelisolatie. Oud sanitair werd grondig gereinigd en hang- en sluitwerk is opnieuw gebruikt. Al met al is meer dan 95% van het materiaal hergebruikt.

Verdienen aan duurzaamheid

De verduurzaming van het Stadhuis en de Stadhuistoren leidt tot lagere energielasten. Dit wordt ingezet als een vliegwiel om duurzaamheidsinvesteringen in deze twee gebouwen en in andere gebouwen te financieren. Dat principe – sustainable financial engineering genoemd – werkt goed en wordt steeds vaker toegepast. Door het onderhoud slim te combineren met de renovatiemomenten en de operatie duurzaam uit te voeren dalen bovendien de onderhoudslasten. Per saldo hoeft er dan geen extra geld bij voor de verduurzaming.

Is dit relevant voor mij als vastgoedeigenaar?

Jazeker. De methodiek die is toegepast op het Stadhuis en de Stadhuistoren, zowel wat betreft de financiële structuur als de technische uitwerking, is ook toepasbaar op andere projecten. De resultaten en geleerde lessen van het project stadhuis delen we graag met andere gemeenten en organisaties. Iedereen kan deze methodiek toepassen en duurzaamheidswinst behalen door de budgetten voor onderhoud en beheer slim in te zetten.

Off