Doortje van der Kraan

In stadsdeel Gestel woont Doortje van der Kraan (1976). Dagelijks raapt zij met een groepje enthousiaste buurtgenoten het zwerfafval op het Franz Leharplein op. Zo zijn zij op weg om er het schoonste plein van Eindhoven van te maken. De volgende stap is om het plein te gaan vergroenen. ‘Van Clean-up naar Green-up dus’, vertelt Doortje. ‘Een mooie uitdaging.’

Dommelplantsoen

Sinds een paar jaar maakt Doortje regelmatig een hardlooprondje in het Dommelplantsoen. Toen ze voor de eerste keer in dit natuurgebied kwam, zag ze veel zwerfafval liggen. Ze besloot om dit gebied eenmalig op te ruimen en te zien welk effect dit zou hebben. ‘Ik had namelijk een onderzoek gelezen waaruit bleek dat een schone omgeving minder snel vervuild wordt dan een omgeving waar al afval ligt’, begint Doortje. ‘ Ik was benieuwd of dit ook zou kunnen werken voor het Dommelplantsoen. Het was voor mij in ieder geval het proberen waard.’ De opruimactie van Doortje bleek inderdaad opgevallen te zijn door anderen. ‘Sindsdien zie ik niet alleen minder afval liggen, maar ook meer mensen zwerfaval oprapen. Dat is mooi om te merken.’

Franz Leharplein

Over het zwerfafval op straat maakte Doortje zich tot voor kort aanzienlijk minder druk dan over het afval in de natuur. ‘Ik woon vlak bij het Franz Leharplein. Natuurlijk zag ik ook daar het zwerfaval wel liggen, maar ik had niet de neiging om het op te ruimen. Als mensen in hun eigen afval wilden leven, dan was dat hun keus. Zo dacht ik toen.’ Deze houding veranderde echter op een koude winterochtend in 2021. Doortje had een lege fles gevonden in het Dommelplantsoen en besloot deze meteen naar de glascontainer vlak bij het Franz Leharplein te brengen. ‘Het vroor die ochtend drie graden en er stond een koude wind. Het plein was leeg en stil. Het enige wat bewoog, was een aantal ronddwarrelende plastic zakken.’

Doortje gooide de fles in de container en stond daarna wat vertwijfeld naar het plastic te kijken. ‘Ach, ik was er nu toch’, vertelt ze. ‘Dan kon ik het net zo goed even oprapen en weggooien. Juist toen ik daarmee bezig was, ging er een voordeur open van een van de dichtbijgelegen huizen. Een vrouw in nachtkleding kwam naar buiten en liep op haar sokken naar me toe. Vanuit haar huis had ze me bezig gezien en ze wilde me graag een compliment geven voor het oprapen van het afval.’

Het heeft toch geen zin

Ondanks de winterkou ontstond er midden op straat een spontaan gesprek. ‘Het moet ongetwijfeld een vreemde aanblik hebben gegeven. Daar stonden we dan. Ik met mijn handen vol plastic en zij rillend in haar nachtkleding.’ Tijdens dit gesprek gooide Doortje het plastic in de afvalcontainer vlakbij. Op dat moment naderde er over de stoep een man in een scootmobiel. ‘Waarschijnlijk had hij mij het afval zien oprapen en weggooien. Hij zette zijn scootmobiel even stil en keek mij hoofdschuddend aan. Mompelend liet hij me weten dat het opruimen van zwerfaval geen enkele zin heeft.’ Doortje schiet in de lach. ‘Nou, door die opmerking kreeg ik er juist extra zin in.’

Clean-up

Vanaf dat moment zijn Doortje, en een aantal andere enthousiaste buurtgenoten, elke ochtend om 8 uur te vinden op het plein. Gewapend met afvalgrijpers en vuilniszakken gaan ze op pad en zorgen ze voor een dagelijkse Clean-up. Zelfs enkele vaste bezoekers van het bankje op het plein helpen mee. Zo maakte Doortje onder meer kennis met Bugi, een Poolse man die bij de Nieuwe Eindhovense Opvang Stichting (NEOS) woont. Ooit was hij eigenaar van een goedlopend klusbedrijf in Nederland. Toen hij tijdens een van zijn klussen van acht meter hoogte viel, raakte hij ernstig gewond. Na nog wat pech te hebben gehad in zijn leven woont hij alweer een aantal jaren bij NEOS en heeft hij daar nieuwe vrienden gemaakt. Doortje werd door Bugi voorgesteld aan Waldemar en Pjotr. Zij hadden gehoord over de dagelijkse Clean-up op het plein en gaven aan, net als Bugi, graag mee te willen doen.

Green-up

‘Ik ben blij dat het ons gelukt is om het plein schoon te maken en te houden’, vertelt Doortje. ‘Nu hebben we het plan om van het schoonste plein van Eindhoven ook nog het groenste plein te maken. Dat zou toch moeten lukken. So Let’s Green-up.’ Omdat Doortje het vergroenen van het plein goed aan wilde pakken ging ze in gesprek met een hovenier die ecologisch tuiniert. Zonder hiervoor kosten in rekening te brengen, besloot deze Doortje te helpen met het maken van een groenplan. Nu hoopt ze dat de gemeente Eindhoven de vergroening van het plein wil helpen realiseren. ‘Het zou echt geweldig zijn als we hier samen de schouders onder zouden kunnen zetten.’

Wat kun je zelf doen?

Benieuwd wat je zelf kan doen? Bekijk de tips om zelf aan de slag te gaan met verduurzamen.

Klimaatheld Doortje
Off